کاشی چیست ؟

نگاهی بر سیر تحول کاشی در ایران

کاشی چیست ؟

کاشی قطعه سنگ مصنوعی با طول و عرض مختلف و ضخامت چند میلی متری است.

اصطلاح کاشی عموما به ساختار مستطیل شکل اطلاق می شود اما، به صورت مربع و موزاییک های پیچیده در هم نیز دیده می شود.

کاشی با سطح صیقلی و قابلیت به راحتی تمیز کردن عموما در مکان هایی به کار برده می شود که با جذب میکروب بالا؛ نیاز به نظافت در فواصل زمانی کم دارند.

مانند:حمام، توالت، آشپزخانه، در سقف، کف، دیوار و … به کار می روند.

منشا کاشی و روند شکل گیری محصولات در طول تاریخ

تاریخچه ی کاشی به ۱۰۰۰۰سال ق. م که سر منشا آن سفالگری به صورت گل نپخته است باز میگردد.

این محصول سفالین در طول تاریخ در ساختمان کاربرد ویژه داشته به صورت تزیینی و کاربردی شامل :

 تزیین داخل و خارج بنا( که بیشتر در اماکن مذهبی دیده می شود)، برای بهداشت و عایق رطوبت و …

سیر پیشرفت این صنعت با ابداع اولین کوره ها در ۶۰۰۰سال ق.م تسریع یافت و

ادامه ی این سیر با تغییر کوره ها، روش تولید، اختراع چرخ و بالا رفتن کیفیت نظیر اضافه شدن لعاب تکمیل شد.

صنعت کاشی از قدیم نتیجه ی مهارت، ذوق و سلیقه ی کاشی ساز در بالا بردن کیفیت و کاربرد  و ترکیب رنگ و کنار هم قرار دادن قطعات کوچک رنگین طبق نقشه ی طراحی شده که در دوره های مختلف برای تزیینات بنا استفاده میشده بوده است.

تزیینات در کاشی با خطوط ساده ی هندسی منحنی، نیم دایره، مثلث و خطوط موازی شروع شده است و به مرور هنرمندان با الهام از طبیعت نقش های گل و برگ گیاهان و حیوانات مختلف طرح و تزیینات کاشی ها چه در مصارف ساختمانی و چه در ظرف و ظروف را تغییر دادند.

البته باید در نظر داشت که هنر های کاربردی مانند کاشی صرفا جنبه ی رفع احتیاجات عمومی را ندارند و برای ارضای تمایلات عالی و حتی مذهبی هنرمند و همچنین ریشه ی زیبایی شناختی داشته و دارند.

هرچند که به علت فراوانی مواد اولیه و سهولت ساخت در قدیم کاشی به صورت تزیینات بنا و یا ظروف و حتی وسایل کاربردی از اولین دست ساخته های یافت شده ی بشر است اما این صنعت توانست در ایران با وجود فراز و فرود ها مسیر خود را یافته و به سمت پیشرفت در جریان باشد و در دوران صفویه به رشد و ترقی چشم گیری برسد.

سیر تحول صنعت کاشی در ایران

کاشی در دوران قاجاریه (۱۳۳۰) دچار سیر نزولی شد و منحصر به قطعه آجری لعاب دار نامرغوب گونیا نشده شده بود که ضخامت آن به ۱۲الی ۱۵م.م می رسید .

اما با همت صنعت گران ایرانی و با تشکیل اولین اتحادیه های رسمی محصولی مرغوب تر با ابعاد گونیا شده و ضخامت های ۷الی ۱۰م.م تولید شد.

بین سالهای ۱۳۳۸_۱۳۵۷ سیاست گذاری های قبل انقلاب بر مبنای یک برنامه ۵ساله ی توسعه و تلاش برای زیر ساخت های لازم در ابتدای این دهه سرمایه ی حاصل از بخش تجاری به مسیر ایجاد واحد های کوچک و برزگ صنعتی و تولید هدایت شد.

در صنعت کاشی نیز موسسانی برای اولین بار اقدام به احداث کارخانه های کاشی نمودند و این اولین قدم ها برای پیشرفت و شکل گرفتن این صنعت بدین شکل که امروزه می بینید بود.

بین سالهای ۱۳۵۸_۱۳۶۸مزیت های نسبی در بازار ایجاد شد مانند مواد اولیه و نیروی کار .

شروع دهه ۵۰ با تغییرات الگوی تولید و گرایش به مصرف کالاهای لوکس خارجی حتی با تولید داخلی، سالانه ۱.۵ ملیون متر مربع کاشی از ایتالیا و استرالیا به این وارد می شد.

اما خوشبختانه شرایط تولید و بازار رقابتی به گونه ای تنظیم شده بود که هیچ گونه اثر سو به تولید داخلی نداشت بلکه به لحاظ کیفیت و تنوع طرح های کاشی وارداتی زمینه ای برای ارتقا سطح کیفی محصولات داخلی نیز فراهم شد .

با پشت سر گذاشتن التهابات انقلاب رویکرد صنعت به سمت خودکفایی به جای واردات  رفت و شروع این روند با احداث واحد های جدید و توسعه ی واحد های احداث شده ی قبلی بود .

ماشین آلات کارخانه ها به تدریج از سال  ۶۶ شروع  و اولین واحد در سال ۷۲ و بقیه تا سال۷۵ به بهره برداری رسیدند.

در این زمان ظرفیت تولید به ۲۰ملیون متر مربع در سال رسید.

سالهای ۹۸_۷۹ با پایان جنگ و تثبیت شرایط داخلی صنایع به خصوص، صنایع ساختمانی رونق یافتند.

نیاز روز افزون به مصالح از جمله کاشی منجر به رشد روز افزون صنایع در ایران به خصوص صنایع ساختمانی شد.

روند سرمایه گذاری و رشد صنعت با شتاب پیش میرفت و پس از تامین بازار داخل مازاد تولید روانه ی بازار های بین المللی شد.

متوسط رشد در این سالها (۲۰سال) ۲.۸ درصد  رشد جمعیت و رشد اقتصادی بود .

۱۳۸۰تا کنون…

در طی این سالها برنامه های توسعه صنعت رشد متوازن و منطبق بر نیاز های بازار داخلی و توان اقتصادی این صنعت بوده است.

در ابتدای این دهه ایجاد تسهیلات برای سرمایه و صندوق ارز هجوم سرمایه گذار برای احداث واحد جدید و صدور آسان موافقت های اصولی ظرف ۲سال بیش از ۵۰۰ملیون متر مربع صادر گردید، که بیش از ۲۲۰ملیون متر مربع آن وارد فاز اجرایی شد.

امروزه ایران با ایستادن در رنکیگ سوم آسیا سهم به سزایی در صادرات آسیا و همچنین جهان دارد و با وجود سیل محصولات بی کیفیت چینی در بازار، ایران توانسته با حفظ کیفیت و تلاش در جهت توسعه همچنان جایگاه خود را به عنوان یک تولید کننده و صادر کننده بزرگ حفظ کند.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی کاشی و سرامیک سرام پخش

[flm_button link_address=”https://instagram.com/cerampakhsh” link_target=”_blank” icon_placement=”Left” button_text=”اینستاگرام ما را دنبال کنید” font_family=”Shabnam” font_size=”15px” button_size=”XS” button_color=”White” text_color=”Purple” button_hover=”HoverF-Purple” rounded_corners=”3″ box_shadow=”3″ custom_border_color=”9f5de2″ animate_icon=”Grow” icon=”fa-instagram”]