استانداردهای سنگ‌های تزئینی و نما

استانداردهای سنگ‌های تزئینی و نما | از جمله مهمترین مشکلات صادرات سنگ ایران عدم شناخت مشخصات فنی آن توسط خریدار است که با تدوین استانداردهای جدید و اجباری کردن آنها می‌توان سنگ ایران را به نحو بهتری برای جهان شناساند. هدف اصلی این نوشتار معرفی استانداردهای موجود در ایران و جهان و همچنین معرفی مهمترین استانداردهایی که در کشور ایتالیا از آنها برای معرفی سنگ استفاده می‌شود، است.
استاندارد شامل آن دسته از مشخصات فنی است که به‏طور عمومی پذیرفته شده و یا به‏طور رسمی لازم الاجرا می‌باشد[۱] و در واقع توافق افراد دولتی، شرکت‏های تجاری، افراد متخصص و شرکت‏های صنعتی شناخته شده ملی و بین‌المللی را در زمینه محصولات، روش‌ها یا عملیات نشان می‌دهد[۲]. معمولاً استانداردها در کشورهای مختلف با یکدیگر فرق می‌کنند.
در سال‏های اخیر امریکا و اروپا تلاش کرده‌اند تا «استانداردهای کیفیت» را تعریف نمایند. در اروپا ISO9000 تعریف شده است که در بسیاری از کشورها اجرا می‌شود. در ایالات متحده نیز این استانداردها که هم‌اکنون Q90 نامیده می‌شوند و برای نخستین بار توسط ANSI ، ASQC منتشر شده‌اند معرفی شده که مجموعه پیچیده‌ای است از ملزوماتی که به برقراری یک سیاست کیفی یکسان در ساخت و تولید کمک می‌کند، ولی این که چگونه می‌توان این استانداردها را در صنعت سنگ(Stone) به کار برد، مبهم و تعریف نشده است. در سیستم ISO9000 استانداردهای مدیریت، اصول یا قواعد کلی، بازاریابی، آماده‌سازی نمونه‌ها، تجهیزات آزمایش، اقدامات اصلاحی، کارکنان و ایمنی محصول، همگی در زمره مسائل کیفی منظور شده‌اند؛ لیکن چون سنگ یک ماده طبیعی است، هیچ تلاشی برای تعریف «کیفیت سنگ» صورت نگرفته است[۳].
رویه‌ای که یک شرکت برای تولید محصول، فروش آن و پشتیبانی بعدی از آن دنبال می‌کند نیز مسأله‌ای است که باید مدنظر قرار گیرد. «کنترل کیفیت» سیستمی برای تأیید و حفظ سطح مطلوب کیفیت یک محصول یا فرآیند می‌باشد. سیستم کنترل کیفیت سنگ نیز تعریفی برای کیفیت سنگ ارائه نمی‌دهد به‌جز این‌که آن را مشخصه وابسته به میزان مزیت یا برتری سنگ معرفی می‌کند. این ابهام در واژه‌های تعریف کیفیت موجب آشفتگی و گیجی می‌شود. چون فرآورده‌هایی طبیعی نظیر سنگ تزیینی و نما متناسب با کیفیتشان که در حقیقت قابلیت یا توانایی پایداری آن‌ها در برابر عوامل طبیعی یا مصنوعی است، در درون یا بیرون بنا مورد استفاده قرار می‌گیرند[۳]. ولی علاوه بر مقاومت، مشخصه‌ای نظیر زیبایی سنگ نیز در کاربرد آن تأثیر دارد که در این واژه نمی‌گنجد و نمی‌توان آن را تعریف و استاندارد نمود.
سازمان‏های استاندارد گوناگون، تعاریف زیادی از واژگان مربوط به سنگ ارائه داشته‌اند، اما مطلبی در مورد کیفیت سنگ اظهار ننموده‌اند. این سازمان‌ها، بیشتر استانداردهای مربوط به آزمایش سنگ از جنبه خصوصیات فیزیکی و مکانیکی آن نظیر سایندگی، مقاومت، جذب و غیره را تعریف می‌کنند. این خصوصیات همگی قابل تعریف و قابل کنترل هستند. نتایج چنین آزمایش‌هایی می‌تواند برای تعریف قابلیت سنگ به‌منظور کاربردی خاص مورد استفاده قرار گیرد. نتایجی خاص از آزمایش‌ها را می‌توان برای اطمینان از این‌که سنگ تحت استانداردهای حداقل عمل خواهد کرد، به‏کار برد. در صورتی‏که سنگی استانداردهای لازم را کسب نکند، بدین مفهوم نیست که از آن سنگ نمی‌توان استفاده کرد، بلکه فقط بدین معنی است که مهندسین و معماران به تعیین ویژگی‌ها یا محدودیت‌های لازم مثلاً تعیین ضخامت، روش نصب، تعمیر و نگهداری یا دیگر محدودیت‌هایی که در انجام کار با سنگی خاص برای کاربردشان ضروری است نیاز خواهند داشت. به عنوان مثال سنگ‌های دارای جذب بالا را نباید برای نمای بیرونی ساختمان به کار برد. علاوه بر این، تعداد آزمایش‎هایی که بر روی یک سنگ در فرآیند تولید انجام می‌شود، متغیر است؛ به‏طوری‏که برخی سنگ‌ها در بعضی شرایط با استانداردی خاص تطابق داشته و همان سنگ تحت شرایط و مناطق دیگر از همان استاندارد تبعیت نمی‎کند[۳].
به هر جهت آگاهی از نتایج آزمون‌های مربوط به خواص سنگ در انتخاب و طراحی معماری صحیح سنگ تزیینی و نما مؤثر است. انجام آزمایش‌های گوناگون بر روی سنگ‌های تزیینی و نما اطلاعات پایه‌ای درباره رنگ، بافت، ابعاد دانه‌ها، خصوصیات فیزیکی، مکانیکی و هوازدگی آنها ارائه می‌نماید. این اطلاعات، تصمیم‌گیری در زمینه مناسب بودن سنگ برای کاربردی خاص را آسان می‌کند. شناخت خصوصیات فنی سنگ‌های تزیینی و نما و آگاهی از آنها نه تنها از جنبه کاربرد مؤثر است، بلکه در مراحل اکتشاف، استخراج و فرآوری، نیز در رقابت وبقای شرکت‌های تولید کننده سنگ تزیینی و نما در بازار جهانی تأثیرگذار است[۴].
در کشور ایران وظیفه استانداردسازی بر عهده «مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران» می‌باشد که به موجب قانون تنها مرجع رسمی کشور در زمینه تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی است. تدوین استاندارد در رشته‌های مختلف توسط کمیته‌های فنی مرکب از کارشناسان مؤسسه، صاحب‌نظران مراکز و مؤسسات علمی، پژوهشی، تولیدی و اقتصادی آگاه و مرتبط با موضوع انجام می‎شود.
یکی از این کمیته‌ها، کمیته سنگ‌های ساختمانی است که در زمینه تدوین استانداردهای مربوط به خواص سنگ‌های ساختمانی فعالیت داشته و تاکنون ۸ استاندارد را در این زمینه منتشر ساخته است (جدول ۱). این استانداردها در واقع ترجمه‌هایی از استانداردهای ASTM و بعضاً GOST می‌باشند که بخش‌ کوچکی از استانداردهای مربوط به آزمایش خواص سنگ‌های تزیینی و نما را در بر می‌گیرد.

جدول۱- فهرست استانداردهای مربوط به سنگ تزیینی و نما مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

با توجه به گستردگی خواص سنگ‌های تزیینی و نما، این استانداردها، ناکافی به نظر می‌رسند. لذا برای تحت پوشش قراردادن نسبی همه خواص، بررسی استانداردهای دیگر کشورهای مطرح در زمینه صنعت سنگ تزیینی و نما لازم است.
با بررسی اجمالی استانداردهای تدوین شده در کشورهای پیشرفته در این زمینه این نتیجه حاصل می‌شود که استانداردها به سه بخش واژه‌شناسی فنی، مشخصات محصول و روش‌های آزمایش استاندارد تقسیم شده‌اند. در جدول ۲ کد این استانداردها به همراه عنوان مربوط به آنها ارائه شده است.

جدول۲- فهرست استانداردهای مربوط به سنگ تزیینی و نما

کشورهای پیشرفته صنعت سنگ همچون ایتالیا برای معرفی سنگ‌های خود از بین استانداردهایی که در جدول ۲ به آنها اشاره شد بعضی موارد را مورد استفاده قرار می‌دهند که در جدول ۳ آورده شده‌اند.

جدول ۳- استانداردهایی که اغلب شرکت‌های ایتالیایی برای معرفی سنگ خود استفاده می‌کنند

بدین ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که از جمله مهمترین استانداردهای معرفی سنگ در دنیا موارد اشاره شده در جدول ۳ است که برای تعداد …. مورد آنها استاندارد معادل ایرانی وجود دارد که توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ترجمه شده است.

استانداردهای سنگ‌های تزئینی و نما استانداردهای سنگ‌های تزئینی و نما استانداردهای سنگ‌های تزئینی و نما استانداردهای سنگ‌های تزئینی و نما

#کاشی #سرامیک

منبع:  کتاب هفتم راهنمای سنگ ایران ( ۱۳۸۵ )

[flm_button link_address=”http://cerampakhsh.com/mag” link_target=”_blank” icon_placement=”Left” button_text=”گردآوری شده توسط: پایگاه اطلاع رسانی کاشی و سرامیک سرام پخش” font_family=”Shabnam” button_size=”XS” button_color=”Light” button_style=”Border” button_hover=”HoverB-Dark” rounded_corners=”3″]

[flm_button link_address=”https://instagram.com/cerampakhsh” link_target=”_blank” icon_placement=”Left” button_text=”اینستاگرام ما را دنبال کنید” font_family=”Shabnam” font_size=”15px” button_size=”XS” button_color=”White” text_color=”Purple” button_hover=”HoverF-Purple” rounded_corners=”3″ custom_border_color=”9f5de2″ animate_icon=”Grow” icon=”fa-instagram”]