هست و نیستش را آجـر میکنــد امـا ســود بی ســود!
کاربرد لعاب از دیرباز در تاریخ کهن ایران ثبت شــده و ایرانیان از چند صد قرن پیش ظروف خود را با لعاب های ســرامیکی پوشش می دادند تا ضمن اســتحکام بخشــیدن به آنها، به ظروف سفالین خود زیبایی بیشــتری بدهند ولی بــا این وجود صنعت تولید لعاب کاشی و سرامیک عمر طولانی ای در کشور ندارد. نخســتین واحد تولیــد لعاب کشــورمان در دهه ۵۰ از ســوی ایتالیایی ها در تهران و برای تامین لعاب کارخانه کاشی ایرانا ایجاد شــد ولی با پیروزی انقلاب اســامی به علت محدودیتهای ارزی و وارداتــی و میل به خودکفایــی، واردات فریت(لعاب) عملا متوقف و متخصصان این صنعت بر آن شــدند تا خود نسبت به تولید داخلی اقدام کنند که ادامه این روند هم اکنون میزان تولید لعاب در کشور را به قریب ۴۸۰ هزار تن در سال رسانده است. ” فریت” یک ماده پایدار و سفیدکننده یا براق یا مات کننده سطح کاشی است که در کوره های ذوب کارخانجات لعاب تولید می شود و آن را به اصطلاح لعــاب می خوانند. فریت به عنوان ترکیب اصلی لعاب در صنایع کاشی مورد استفاده قرار می گیرد.
فعالیت ۸۰ درصد واحدهای تولید لعاب کشور در یزد به گزارش ایســنا، ســید علی اکبر کلانتر، رییس خانه صنعت، معدن و تجارت اســتان یزد که ریاست انجمن لعاب و رنگدانه های ســرامیکی ایران را نیز برعهده دارد، یزد را قطب اصلی صنعت لعاب کشــور می خواند و می گوید: در حال حاضر استان یزد با ۴۶ پروانه بهــره برداری، نزدیک به ۸۰ درصد واحدهــای تولیدکننده لعاب در کشور را به خود اختصاص داده است. وی ادامــه می دهد: حدود ۲۵۰۰ نفر به صورت مســتقیم و بیش از ۲۰ هــزار نفر به صورت غیرمســتقیم از رونق ایــن صنعت امرار معاش می کنند ولی با این وجود صنعت لعاب کشــور با چالش های متعددی روبروست.
کلانتر، یکی از این چالش هــا را نبود ثبات در قیمت مواد اولیه، ذکر و در مــورد آن اظهار می کند: بهای مــواد اولیه داخلی که در بورس کالا عرضه می شــوند تا سه برابر و قیمت مواد اولیه وارداتی دارای منشاء خارجی تا چهار برابر افزایش یافته است، این در حالی اســت که بیش از ۷۵ درصد قیمت تمام شــده تولید لعاب به مواد اولیه مربوط است و افزایش نرخ مواد اولیه باعث افزایش قیمت تمام شــده بعضی از محصولات بین دو تا ۲.۵ برابر شده است.
وی عنــوان می کند: از طرفی به دلیل صــدور مجوزهای بی رویه ایجاد این نوع صنعت در کشــور و به ویژه در اســتان طی دو دهه گذشته و بی تعادل شــدن بخش عرضه و تقاضا تا دو برابر، با وجود افزایش قیمت تمام شــده، امکان افزایش قیمت به همان نســبت وجود ندارد و در نتیجه از حاشــیه ســود این محصــول روز به روز کاسته شده است. بــه گفته وی، البته همزمان برخی تولیدکننــدگان نوپا، ناآگاهانه محصــول خود را با قیمتی پایین تر از قیمت تمام شــده عرضه و از ایــن طریق بازار را مختل می کنند و در این میان نیز متاســفانه برخی از شرکت های کاشی نیز با تفکر کاهش هزینه و افزایش سود، این لعاب های به ظاهر مناسب را خریداری می کنند، غافل از این که این قبیل معاملات تداوم ندارد. این مســئول می گوید: این قبیل تولیدکننــدگان لعاب، بیش از چنــد ماه امکان تحمل زیان میلیاردی را ندارد بنابراین به دلیل کم تجربگی شــروع به کاهش مصرف مواد گران قیمت در فرمول لعاب تولیدی خود می کند که منجر به کاهش کیفیت کاشــی تولیدی شرکت خریدار می شــود و هرچند که البته در ابتدا مشهود نیست اما در دراز مدت موجب از بین رفتن اعتبار و برند آن شرکت کاشی در بازار خواهد شد.
کمبود نقدینگی گریبانگیر صنعت لعاب
کلانتر، مشکل بزرگ بعدی در صنعت لعاب مثل اکثر صنایع دیگر را کمبود نقدینگی برمی شــمارد و می گوید: البته مشکل مذکور در این صنعت بســیار حادتر است چرا که خریدار محصول این صنعت بــه صورت انحصاری کارخانه های کاشــی هســتند که فروش آنها اعتباری است. وی تصریــح می کند: به عبارتی از آنجایی که لعاب، قلم درشــت قیمت تمام شده کاشی اســت، مدیران این واحدها سعی م یکنند کــه با پرداخت اعتباری طولانی مدت، این موضوع را جبران کنند و در نتیجه دوره بازگشت نقدینگی در صنعت لعاب طولانی می شود و این در حالی است که بخش عمده هزینه های صنعت لعاب نظیر مــواد اولیه خارجی یا آنها که از طریق بورس تهیه می شــود مانند کربنات سدیم و اکسید روی، کاملا نقدی است. کلانتر بیان می کند: همچنین بســیاری از کارخانه های کاشــی، هزینــه لعاب خریداری شــده را از طریق چک به مشــتری پرداخت می کنند که تعداد بالای چکهای برگشــتی، چالش بعدی فعالان صنعت لعاب در تامین نقدینگی است. وی مشــکل بعدی این صنعت را نبود ثبــات کیفیت مواد اولیه معدنی می خواند چرا که به گفته وی، این مواد در کشــور خودمان فرآوری نشــده و با کیفیت های متفــاوت تحویل واحدهای تولیدی می شود که چالش بزرگی در فرایند تولید لعاب است. رییس انجمن لعاب و رنگدانه های ســرامیکی ایران ادامه می دهد: به دلیل ثابت نبودن مواد اولیه “بیســکوییت” کاشی در واحدهای مختلــف، لعاب هر کدام از واحدهــا باید با فرمول خاص و متفاوتی تهیه شــود ولی برای تولید هــر لعاب با فرمول جدیــد ابتدا باید کوره ها را شســت و شــو داد به عبارتی برای هــر فرمول جدید در حدود یک تن محصول کنار گذاشته می شود و این موضوع موجب تحمیل هزینه اضافی و ضرر تولیدکنندگان لعاب خواهد شــد.
وی می گوید: در حالی که در کشورهای توسعه یافته نظیر ایتالیا، تولید گرانول تهیه بیسکوییت چندین کارخانه کاشی در واحدهای بزرگ به صورت یک دســت انجام می شــود بنابراین تولید یک یا دو نوع لعاب برای چندین کارخانه کاشــی از سوی یک لعاب ساز به راحتی در کوره های کانتینیوس (ذوب مداوم) امکـــان پذیر است و کاهش شدید قیمت تمام شده و ثبات کیفیت را نیز به دنبال دارد. کلانتــر در ادامه اظهار می کند: البته مشــکلات عمومی صنعت در حوزه های بانکی، تامیــن اجتماعی و مالیاتی، امروزه دامن تمام صنایــع را گرفته اســت که صنعت تولید لعاب نیــز از این موضوع مستثنی نیست ولی با این حال مشکل اصلی نبود ثبات اقتصادی است که باید هر چه زودتر مســئولان برای برون رفت کشور از این بحران فکری بیاندیشند.
تلاش برای کاهش قیمت لعاب با بومی سازی مواد اولیه
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت استان در ادامه رشد و ارتقای کیفی محصول، ایجاد مراکز تحقیقاتی و ارتقا دانش فنی با حمایت و پشتیبانی اولیه دولت را مهمترین راهکار برای رفع بخشی از این چالش ها می داند. وی ایجاد آزمایشگاه هایی برای تست و کنتــــرل کیفیت، مـراکز R&Dو توســعه پژوهش در مورد تولید لعاب را از جمله فعالیت های در حال انجام و پیگیری می خواند که در آینده نه چندان دور، تاثیر به سزایی در ارتقای صنعت لعاب خواهد داشت. کلانتــر اعــلام می کند: همچنین به تازگی پژوهشــی درباره ســاخت ماده جایگزین اکســید روی که جزو مهمترین مواد اولیه وارداتی لعاب بوده در حال انجام اســت که در صورت رسیدن به نتیجه مطلوب، قیمت تمام شــده لعــاب به میزان قابل توجهی کاهش می یابد و امکان رقابت در عرصه های منطقه ای و بین المللی فراهم می شود. وی عنوان می کند: اقتصاد کشور نیاز به انسجام در تیم اقتصادی دولت و قانون گذاری دارد و علاوه بر این باید آنها گوش شنوایی برای شــنیدن حرفها و پیشنهادات و مشورت های بخش خصوصی را به صورت واقعی داشته باشند.
رییــس خانه صنعــت، معدن و تجارت اســتان اضافــه می کند: دولتمـــردان به معنی عام باید به بخــش خصوصی به ویژه بخش مولد که ریشــه در این خاک دارد و تمام هســت و نیســت خود را تبدیل به آجر و آهن و ماشــین کرده و نه تنهــا حقوق نمی گیرد بلکه باید حقوق و معیشت چندین خانواده را بپردازند، اعتماد کنند و مثل یک همراه و همکار و حتی بــــالاتر یعنــی نان آور به آنها نگاه کنند.
منبع: مجله الماس
جمع آوری شده توسط پایگاه اطلاع رسانی کاشی و سرامیک سرام پخش
[flm_button link_address=”https://instagram.com/cerampakhsh” link_target=”_blank” icon_placement=”Left” button_text=”اینستاگرام ما را دنبال کنید” font_family=”Shabnam” font_size=”15px” button_size=”XS” button_color=”White” text_color=”Purple” button_hover=”HoverF-Purple” rounded_corners=”3″ box_shadow=”3″ custom_border_color=”9f5de2″ animate_icon=”Grow” icon=”fa-instagram”]
نظرات ۰