کاشی های آبی و فیروزه رنگی که همچون امواج متلاطم دریا بر پهنه‌ی گنبد ها و بر درازای مناره ها می‌خروشند و چشم ها را به سوی کالبد آسمانی خود خیره می کنند، روح هر رهگذری را به بازی می گیرند.
بازی عامدانه‌ی معماران ایرانی با رنگ آرامش بخش آبی در مساجد و ابنیه های تاریخی بیانگر اهتمام آنها به منظر روان شناسانه رنگ ها در روح این بناها داشته است.
کاشی های آبی و فیروزه رنگی که همچون امواج متلاطم دریا بر پهنه‌ی گنبد ها و بر درازای مناره ها می خروشند و چشم ها را به سوی کالبد آسمانی خود خیره می کنند، روح هر رهگذری را به بازی می گیرند.
یک دست بودن نقوش در هم آمیخته با رنگ آبی این بناها که عمدتاً مذهبی یا اماکن معنوی هستند، هرچند در سراسر ایران زمین نیز کم و بیش به چشم می آید ولی در منظر شهر خشتی یزد همچون نگین انگشتری فیروزه‌ای در میان بافت گلین این شهر به نحوی خاص چشم نوازی می‌کند، گویا که بینده از مشاهده این تصویر هیچگاه خسته نمی شود.
محسن میرجانی، پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا در این رابطه می گوید: رنگ مایه و ته مایه تزئینات و مصالح به کار برده شده در گونه های مختلف معماری مذهبی و غیرمذهبی در ایران با کارکرد و فلسفه وجودی آن اثر، رابطه‌ی تام دارند.
وی اظهار می‌کند: همین عامل منجر به دقت و وسواس زیادی برای استفاده از ته مایه و رنگ آمیزی هدفمند در مصالح و اجزای بناها به ویژه در دوره اسلامی شده است.
بقعه سید رکن الدین یزد
میرجانی با بیان این که مساجد از دیرباز بناهایی با بیشترین توجه در ساخت و معماری بودند، می افزاید: این اماکن با کارکرد چندگانه مذهبی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شان نه تنها بیشترین میزان توجه در ساخت و تزئین را به خود جلب می کردند بلکه از منظر روان شناسانه نیز به آنها اهتمام خاصی می شود.
وی تصریح می‌کند: در این بناها با توجه به ویژگی و حالت سرد و آرامش‌بخش رنگ آبی و طیف‌های دیگر آن، سعی در ایجاد فضایی روح نواز برای افراد می کند.
مسئول پایگاه میراث فرهنگی اردکان خاطرنشان می‌کند: از آنجایی که مساجد حالت آفاقی و انفسی داشته اند و به عبارتی در آنها هم به بعد جسمانی و هم به بعد روحانی فرد توجه می شده، استفاده از ته مایه و رنگ مایه ی آبی در کاشی ها و بدنه‌ی مساجد در واقع استعاره ای از فضای آسمان و ملکوت مورد تاکید بوده تا منجر به تقویت معنویت افراد شود.
وی پیرامون این نکته اضافه می‌کند: آن فراخی و گستردگی آسمان به صورت یک ایجاز برای گستردگی روحانی و وجه مذهبی مساجد مورد استفاده بوده است.
میرجانی در ادامه انتخاب رنگ آبی را با توجه به کنتراست مناسب آن در پس زمینه یک بوم مناسب جهت کتیبه های و نقش مایه های هندسی و اسلیمی مساجد را یادآور می شود و می گوید: این اجزا که تداعی گر باغ بهشت و نعمات معنوی خدا هستند، بر بستر رنگ آبی نمود بهتری دارند و گویا بیانگر وسعت و بی کرانگی نعمات و الطاف الهی محسوب می شوند.
این پژوهشگر میراث فرهنگی اذعان می کند: البته این تنها مختص به معماری مساجد و ابنیه یزد نیست و تقریباً در اکثر مناطق ایران به عنوان یک رنگ جهان شمول و با کاربرد وسیع مورد استفاده بوده است که نمونه های متعددی از آن در گنبد سلطانیه، مساجد تاریخی اصفهان و کاشی کاری های بدیع دوره تیموری دیده می شود.
مسجد جامع کبیر یزد
منبع: ایسنا
گردآوری شده توسط پایگاه اطلاع رسانی کاشی و سرامیک سرام پخش
[flm_button link_address=”https://instagram.com/cerampakhsh” link_target=”_blank” icon_placement=”Left” button_text=”اینستاگرام ما را دنبال کنید” font_family=”Shabnam” font_size=”15px” button_size=”XS” button_color=”White” text_color=”Purple” button_hover=”HoverF-Purple” rounded_corners=”3″ box_shadow=”3″ custom_border_color=”9f5de2″ animate_icon=”Grow” icon=”fa-instagram”]
نظرات ۰