درک بهتر پدیده برگشت تاب در کاشی پرسلانی

درک بهتر پدیده برگشت تاب در کاشی پرسلانی | کاشی های پرسلانی، در چند دهه اخیر جای خود را در بازار کاشی و سرامیک، به خوبی باز کرده اند و با ورود کاشی های با سایز بزرگ (بزرگ تر از سایز ۶۰ در ۶۰ سانتی متر)، توجه به پدیده تاب کاشی، اهمیت بیشتری می یابد.

امروزه با ورود کاشی های سایز بزرگ، کاشی های اسلب و … اهمیت موضوع تاب کاشی بیش از پیش شده است. پدیده تاب تاخیری در کاشی، که پس از خارج شدن کاشی از کوره اتفاق می افتد، پدیده ای است که باید مورد توجه قرار گیرد.

این تغییر تاب تاخیری اگر زیاد باشد، ممکن است بعد از فرایند نصب کاشی و یا پس از مدتی از تولید کاشی، تاب کاشی ها به کل تغییر نماید. کاشی هایی که نصب نشده اند نیز مشاهده میشود که از نظر تاب تغییرات متفاوتی را تجربه می نمایند و تمایل به صاف ماندن دارند.

توضیحات احتمالی در خصوص این پدیده تغییر تاب تاخیری می تواند ناشی از تفاوت میزان انبساط در سطح بالایی کاشی و سطح زیرین آن باشد که باتوجه به ریزساختار متفاوت هریک از قسمت های بدنه و لعاب سطح، این میزان می تواند متفاوت باشد.

در این مقاله سعی شده است به صورت اجمالی به این پدیده و علل آن پرداخته شود.

مواد و روش ها:

در این آزمایش از نمونه هایی استفاده شد که پس از نصب، دارای تاب بوده و همگی از یک بچ تولیدی انتخاب شدند. نمونه های بدست آمده، از وسط بریده شده و به صورت موازی بر روی سطح قرار داده شدند و سپس براساس فازهای تشکیل دهنده ترکیب، میزان تخلخل، درصد جذب آب و … مورد بررسی قرار گرفتند.

ارزیابی میزان تخلخل با استفاده از روش Archimedes انجام شد. میزان جذب آب نیز با استفاده از استاندارد ۳۷۳ASTM C و با استفاده از یک محفظه خلا مورد بررسی قرار گرفت.

میزان انبساط رطوبتی بدنه نیز با استفاده از ترمودیلاتومتر در شرایطی که نمونه به مدت ۱۰ ساعت تحت تاثیر بخار آب با | فشار ۵ اتمسفر بود، اندازه گیری شد.

بحث و نتیجه گیری:

در جدول ۱، ترکیب فازهای بدنه در سطح بالایی و زیرین کاشی نشان داده شده است.

نتایج نشان از این دارد که تفاوت زیادی در ساختار کریستالی بین سطح زیرین و پایین کاشی وجود دارد. در سطح بالایی کاشی درصد بالاتری از نسبت ترکیبات و فازهای غیر کریستالی (شیشه ای) و درصد پایین تری از ترکیبات کوارتز نسبت به سطح زیرین کاشی وجود دارد.

این موضوع نشان از این دارد که سطح بالایی کاشی، به دلیل داشتن مقادیر بیشتری از فازهای شیشه ای، در هنگام عملیات حرارتی بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد.

نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل میزان جذب آب و تخلخل، ناهمگنی را که در بالا با تست های اندازه گیری فاز بیان شد تایید می کند.

همچنین نتایج حاکی از این است که تخلخل های باز بیشتری در سطوح زیرین کاشی وجود دارد و برعکس در سطح کاشی، میزان تخلخل های بسته بیشتر است.

این نشان از این موضوع دارد که در هنگام فرایند پخت و زینترینگ کاشی، سطح بالایی کاشی نسبت به سطح زیرین، بیشتر تحت عملیات زینترینگ قرار گرفته و در نتیجه نفوذ فاز مایع در داخل تخلخل ها، منجر به مسدود شدن آنها شده است.

جدول ۱ ـ  ترکیب فازهای بدنه در سطح بالایی و زیرین کاشی

در بحث انبساط رطوبتی، در دو سطح بالایی و پایینی کاشی، در نمونه های نصب شده، صفر اندازه گیری شد. برای نمونه های نصب نشده کاشی پرسلانی، به دلیل شکستن نمونه ها در حین حرارت دهی، نتایجی در خصوص انبساط رطوبتی حاصل نشد.

این موضوع نشان از این دارد که با وجود این که این نمونه ها، میزان انبساط رطوبتی بسیار کمی دارند، ولی فرایند هیدراسیون، به اندزه کافی برای ایجاد استرس در بدنه های تست شده کافی بود تا موجب شکسته شدن آنها در حین فرایند حرارت دهی در دیلاتومتر گردد.

این موضوع نشان می دهد که تماس کاشی با رطوبت، به دلیل اختلاف انبساط در دو طرف کاشی، ممکن است تنش هایی را در کاشی ایجاد کند که ممکن است موجب ایجاد انحنای آن باشد.

بحث و نتیجه گیری در مورد بدنه های کاشی:

بدنه های کاشی پرسلانی نصب شده، نشان از ناهمگونی در خصوصیات سطح زیرین و بالایی آن دارد. میزان فازهای تشکیل دهنده کاشی، میزان جذب آب کاشی، میزان تخلخل کاشی در سطح زیرین و بالایی کاشی تفاوت هایی را نشان می دهد که ناشی از مراحل فرایند زینترینگ کاشی است.

بعد از نصب کاشی، با وجود این که درصد جذب آب کاشی پرسلانی بسیار پایین تر از انواع دیگر کاشی است، ولی رطوبت موجود در بتن (سطح زیرین کاشی)، اتمسفر و … که در تماس با کاشی قرار می گیرد، موجب ایجاد انبساط در کاشی خواهد شد که این تفاوت انبساط در بخش های مختلف کاشی، می تواند باعث ایجاد استرس در بدنه گردد و در نتیجه منجر به ایجاد تغییرات در تاب کاشی گردد.

جدول ۲ ـ میزان درصد جذب آب و تخلخل سطحی نمونه‌های آزمایش شده

نظر خود را در مورد این مطلب با ما به در میان بگذارید و در صورتی که این مطلب برای شما مفید بود برای دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید

اینستاگرام ما را دنبال کنید