وب سایت arch daily یکی از وبسایت‌های مشهور بین‌المللی در حوزه معماری است. این وبسایت به تازگی مقاله‌ای درباره اِلمان‌های اصلی معماری سنتی ایرانی منتشر کرده است. سرام پخش با ترجمه اختصاصی این مقاله، آن را در اختیار شما عزیزان قرار داده است.
جغرافیای ایران عمدتاً از یک فلات مرکزی بیابانی تشکیل شده که توسط کوهستان‌های اطراف احاطه گشته است. با توجه به اینکه کشور ایران بیشتر توسط خاک، ماسه و سنگ پوشیده شده، به همین دلیل معماری ایرانی از عناصر آجری یا خشتی فوق العاده‌ای استفاده می‌کند.
بیشتر ساختمان‌هایی که در شهرهای بزرگ‌تر مانند تهران و اصفهان دیده می‌شوند همانند سایر نقاط جهان از نماهای آجری، یا کاشی‌کاری بهره برده است. اما ساختمان‌های تاریخی و ویژه معمولا غنی از گنجینه‌های هندسی باورنکردنی هستند.
همه چیز به اینجا ختم نمی‌شود؛ معماری کهن ایرانی اغلب حاوی لایه‌ای از کاشی‌های نصب شده روی نمای آجرست که می‌تواند الگوهای هندسی شگفت‌انگیز و مسحورکننده‌ای ایجاد کند. هنر ایجاد پیچیدگی فوق‌العاده با استفاده از بسیاری از عناصری که ساده انگاشته می‌شوند چیزی است که در ایران به دست آمده است. در دنیای معماری که ساخت‌وسازها اغلب توسط لایه‌های گچ و تخته سه‌لا پنهان شده‌اند، می‌توانیم از زیبایی هندسه ساختمان ایرانی نکات تازه‌ای بیاموزیم.
معماری سنتی ایرانی
آجر یا خشت
آجر معنای واحد و مشترک چیزی است که همه ما با آن آشنا هستیم. خاک رس را به شکل یک مکعب مستطیل می‌پزند اما خشت چیزی‌ست که بیشتر مردم با آن کمتر آشنا هستند و نام مخلوط فشرده شده‌ای از ماسه، گِل، خاک‌رس، آب و بعضی اوقات کاه می‌باشد که به شکل قالب‌های مربعی پخته می‌شود.
خشت در معماری ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد. از این ماده برای ساخت ترکیب‌های مختلفی و ایجاد اشکال متفاوتی مانند قوس یا تزئین بناء استفاده شده است. گاهی اوقات برای محافظت بیشتر خشت یا آجر توسط گچ پوشیده می‌شوند.
کاشی
کاشی‌ها بیشتر در مساجد دیده می‌شود، گنبدهای آجری یا خشتی، قوس‌ها و ورودی‌های تزئینی گاه توسط کاشی‌هایی با رنگ روشن پوشیده شده است. کاشی‌ها، مانند بقیه محصولات رسی، قطعات جداگانه کوچکی هستند که برای شکل‌دادن یک هندسه پیچیده و اساسی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. کاشی‌کاری‌ها از دور یک نمای واحد و یکپارچه به دست می‌دهند اما از نزدیک می‌توان شکاف‌هایی را بین هر کاشی با کاشی‌های مجاور مشاهده کرد.
چوب
قبل از اینکه معماران استفاده از شیشه را آغاز کنند، پنجره‌ها و درها غالباً از تخته‌های چوبی هندسی زیبا ساخته شده بودند، که متشکل از صدها قطعه چوب کوچک است. این قطعات برش داده شده و در کنار هم روی یک سطح نصب می‌شوند. این صنعت نمونه دیگری از روش‌های ماهرانه‌یست که در آن صنعتگران ایرانی یک عنصر ساده را بسط داده و به منظور ایجاد یک چیز فوق‌العاده پیچیده با هم ترکیب می‌کنند.
هنر حجاری یا سنگ تراشی
در پرسپولیس، مکانی که تخمین می‌شود بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد، نمونه دیگری از پیچیدگی حاصل از عناصر ابتدایی وجود دارد. در امتدادِ ویرانه دیوارهای سنگی حجاری‌هایی از مردم، سربازان، پادشاهان، ملکه‌ها و حیوانات وجود دارد که همه‌ی آن‌ها به شکل حیرت‌انگیزی تراشیده شده‌اند.
توانایی حکاکی قطعه به قطعه با تکراری بیشتر از ۱۰ بار در یک ردیف و بدون استفاده از یک الگوی مشخص یا دستگاه اتوماتیک حکاری، درست مانند ساخت دیوارهای آجری یکسان، دشوار به نظر می‌رسد. می‌توان حدس زد یکی از صنعتگران شکل کلی را حکاکی کرده، دیگری به آن شکل داده، صنعتگر سومی جزئیات را حک کرده و آخرین صنعتگر روی حکاکی ریش و موی سربازان تمرکز کرده است.
معماری معاصر ایرانی
در دانشکده معماری در شهر کویری یزد، دانشجویان شیوه‌های معاصر ترکیب عناصر ساده را با هدف ایجاد ساختار هندسی پیشرفته مورد بررسی قرار می‌دهند. نمونه‌ها شامل منسوجات، رشته‌ها و سیم‌های فلزی‌ست که از مفاهیم هنر صنایع دستی ایران الهام گرفته شده و تولیدات نهایی آنان از نظر معماری مدرن جذاب و چشم‌گیر به نظر می‌رسد.
تهیه و ترجمه توسط تیم تامین محتوای سرام پخش
نظرات ۰