کاشی های ایرانی با نقش و نگار های زیبا و منحصر به فرد خود همیشه توجه محققین را در تمام جهان به خود جلب کرده کرده اند. در این مقاله از کاشیران قصد داریم که مشهور ترین کاشی ایران در جهان را به شما معرفی کنیم و اطلاعات مناسبی را در خصوص این نمونه کاشی در اختیار شما بگذاریم.
معروف ترین کاشی ایرانی در جهان چیست؟
کاشی زرین فام یکی از هنر های سنتی ایران به حساب می آید. این نمونه کاشی در یک برحه زمانی توانسته است علیرغم وجود مشکلات ظاهری زیاد، بخشی از فرهنگ ایرانی و حس زیبایی شناسی نیاکان ما را در خود جای دهد و بتواند بخشی از بار هنر های بصری ما را از قبل قرن ۱۲ میلادی به دوش بکشد. این کاشی ها که آن ها را به نام کاشی های طلایی نیز می شناسند در اندازه ها و اشکال مختلف مانند ستاره هشت پر، ستاره شش پر، صلیبی، چهارگوش، هشت ضلعی و گاهی هم به صورت اشکال غیر هندسی تولید و به کار گرفته شده است.
تاریخچه کاشی زرین فام
قرن های ۱۲ و ۱۳ میلادی در ایران زمانی بوده است که هنر، ابداعات و اختراعات ایرانی توانسته بودند جایگاه خوبی پیدا کنند و ایران آن زمان به قول معروف در دوره شکوفایی علمی و هنری خود قرار داشته است، ولی در همین بازه زمانی حمله مغول به ایران باعث ویرانی و رکود همه جنبه های پیشرفتی ایران از جمله سفالگری و کاشی سازی شده است. حملات مغول در سال های ۱۲۲۰ میلادی مصادف با ۶۲۰ هجری اتفاق افتاده است.
در حال حاضر قدیمی ترین کاشی های زرین فام موجود در موزه های جهان مربوط به بعد از سال ۶۰۰ هجری شمسی هستند که مهم ترین این کاشی های مربوط به ۷۳۹سالهای و ۷۴۰ هجری شمسی هستند که به دلیل نزدیک بودن تاریخ آنها به زمان حال بهتر توانسته بودند در مقابل فرسایش این همه سال و حملات مختلف دوام بیاورند.
جالب است بدانید که یکی دیگر از دلایل معروف بودن این کاشی های ایرانی این است که نام سازنده و سال ساخت آنها به صورت دقیق مشخص شده است و از طرفی همین موضوع باعث شده توجه کلکسیونر ها به این نوع کاشی جلب شود.
کاشی زرین فام چیست؟
کاشی زرین فام یا بهتر است بگوییم لعاب دهی زرین فام یکی از رایج ترین و مرغوب ترین تکنیک های مورد استفاده در صنعت کاشی آن زمان بوده است. ابولقاسم فردوسی شاعر گرانقدر ما نیز لعاب کاشی زرین فام را به عنوان کاشی دو آتشه نامیده.
این تکنیک در لعاب دهی در قرن دوم هجری در مصر رواج داشته و بیشتر برای تزئین کردن شیشه به کار می رفته است.
روش لعاب کاری این کاشی ها به صورت زیر بوده است:
ابتدا بعد از لعاب کاری سفید بر روی کاشی آن را درون کوره قرار می داده اند.
سپس برای تزئین آنرا با رنگدانه های حاوی مس و نقره رنگ آمیزی می کردند و دوباره در کوره قرار می داند تا لعاب روی آن به صورت درخشان و فلز مانند دربیاید.
الان می توانید ببینید که چرا فردوسی این لعاب کاری را دو آتشه می نامیده است.
طرح هایی که در این نوع کاشی استفاده می شده است بیشتر به صورت پیکره بوده اند و همین باعث شده است که از این کاشی ها کمتر در محل ها مذهبی استفاده شود و به قول امروزی ها این کاشی ها بیشتر لاکچری بودند.
یکی از محکم ترین دلایل برای اینکه این نمونه کاشی از بین نرفته و هنوز هم می توانیم از زیبایی چشمگیر آنها یاد کنیم تاثیری است که فرهنگ و هنر ایران آن زمان روی مغول های داشت، به طوری که بیشتر بنا های دارای کاشی زرفام که در حمله چنگیز خان از بین رفته بودند، بعد از آن توسط حکومت ایلخانی ها، یعنی همان نوادگان چنگیز خان ترمیم شدند.
رنگ های استفاده شده در این کاشی ها بیشتر سیاه درخشان، قرمز، شاه بلوطی و ورقه های طلایی بوده است و همین موضوع باعث شده است نمونه های مشابه این کاشی ها، حتی در طرح و رنگ در بغداد، سوریه و یا مصر دیده نشود. این کاشی های را با نام های سفالینه زرین و لاجوردین میشناسند و افراد فعال در زمینه عتیقه جات به این نوع کاشی “منایی هم می گویند”
ساخت و استفاده از این نوع کاشی ها تا اواخر قرن هفتم هم ادامه داشت، ولی کم کم تکنیک نقاشی زیر لعاب جایگزین این روش شد و باعث شد استفاده از این تکنیک کم رنگ و کم رنگ تر شود. از بهترین نمونه های کاشی امروز کاشی تبریز است.
منبع: کاشیران
#کاشی #سرامیک #سرام_پخش
[flm_button link_address=”http://cerampakhsh.com/mag” link_target=”_blank” icon_placement=”Left” button_text=”گردآوری شده توسط: پایگاه اطلاع رسانی کاشی و سرامیک سرام پخش” font_family=”Shabnam” button_size=”XS” button_color=”Light” button_style=”Border” button_hover=”HoverB-Dark” rounded_corners=”3″]
[flm_button link_address=”https://instagram.com/cerampakhsh” link_target=”_blank” icon_placement=”Left” button_text=”اینستاگرام ما را دنبال کنید” font_family=”Shabnam” font_size=”15px” button_size=”XS” button_color=”White” text_color=”Purple” button_hover=”HoverF-Purple” rounded_corners=”3″ custom_border_color=”9f5de2″ animate_icon=”Grow” icon=”fa-instagram”]
نظرات ۰