فهرست مطالب
به نقل از دنیای اقتصاد:سازمان همکاری شانگهای جمعیتی معادل یک و نیم میلیارد نفر دارد که کشورهای عضو آن همکاری‌های متعدد و چند جانبه‌ای فرهنگی، اقتصادی و امنیتی با یکدیگر دارند. هدف از تاسیس این سازمان موازنه قدرت در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه است.
اعضای پیمان شانگهای
این سازمان ۹ عضو اصلی و ۳ عضو ناظر دارد و ایران نیز یکی از اعضای ناظر به شمار می‌رود. به‌خاطر سفر دیروز رئیس جمهور به کشور تاجیکستان مروری بر آمار و ارقام مربوط به کشورهای عضو شانگهای ازدیدگاه وضعیت تجاری ایران با این کشورهای عضو خواهیم داشت. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
طبق آمارهای منتشر شده در سال ۲۰۰۱ کل تجارت کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای ۵۲۸ میلیون دلار است و در سال ۲۰۱۷ بیش از ۵۳۲ میلیون دلار صادرات و بیش از ۷۶۷ میلیون واردات از کشورهای مختلف جهان داشته است که سهمی ۶.۱۷ درصد از صادرات و ۳.۱۵ درصد واردات جهان را داشته است.
مجموع ارزش صادرات درون گروهی این کشورها در سال ۲۰۱۷ حدود ۳۲۹ میلیارد است و کشور چین با بالاترین سهم معادل ۵۲ درصد و تاجیکستان با ۱۸ درصد پایین‌ترین سهم را به خود اختصاص داده است.
مجموع ارزش واردات درون گروهی کشورهای عضو سازمان در همان سال ۹۶۴ میلیون دلار بوده است و چین و تاجیکستان به‌ترتیب بیشترین و کمترین سهم را داشته‌اند.
چین و روسیه از جمله قدرت‌های کلیدی در سازمان شانگهای به شمار می‌روند و اصلی‌ترین شرکای تجاری ایران محسوب می‌شوند؛ در همین راستا می‌توان چشم اندازی مناسب از روابط تجاری ایران و کشورهای عضو شانگهای متصور شد.
روسیه
یکی از اصلی‌ترین اعضای این سازمان روسیه است و برای ایران نقش بسیار پر رنگی دارد. روسیه یکی از پر جمعیت‌ترین کشورهای اروپا است و یکی از مقاصد خوب صادراتی ایران محسوب می‌شود. از دیگر امتیازات مثبت صادراتی این کشور نیز شرایط آب و هوایی نامساعد روسیه برای کشت و کشاورزی است.
همچنین جمعیت روسیه در سال‌های اخیر با افزایش قابل توجهی مواجه بوده است و ظرفیت زیادی برای واردات کالا از کشورهایی همچون ایران را دارد.
ازبکستان
اگر چه در گذشته‌ای نه چندان دور ازبکستان جزو بازارهای ارزان، ساده و با کیفیتی متوسط بود اما این کشور در سال‌های اخیر رشد اقتصادی خیلی خوبی داشته است.
تمرکز بازارهای این کشور روی کیفیت افزایش پیدا کرده است و کشورهایی زیاد از جمله ایران به فکر برقراری رابطه اقتصادی افتاده‌اند و از جمله اهداف صادراتی مهم کشورهایی مثل ایران محسوب می‌شود.
قزاقستان
جالب است بدانید قزاقستان یکی از بزرگترین اقتصادهای بزرگ آسیای مرکزی را دارد. شاخص آزادی اقتصادی قزاقستان جهش قابل قبولی را از خود نشان داده است و در بین ۲۰ کشور پیشرو در حوزه توسعه آزادی اقتصادی در جهان قرار دارد.
اقتصاد قزاقستان مبتنی بر صادرات مواد خام شامل نفت، مواد معدنی و غلات است و سهم مواد خام در تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی و درآمدهای دولتی در این کشور بسیار بالا است.
قرقیزستان
شباهت‌های فرهنگی و اجتماعی این دو کشور باعث شده که این کشور یکی از بهترین مقاصد صادراتی ایران باشد. قرقیزستان راه ارتباطی با آب‌های آزاد ندارد و کشوری است که در خشکی محاصره شده است.
این کشور با داشتن ۹ استان و تنوع آب و هوایی خوب از قطب‌های مهم تولید در زمینه کشاورزی و دامپروری بوده و تجارت با آن برای ایران بسیار سود آور است.
تاجیکستان
این کشور نیز به‌خاطر شباهت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی زیادی که با ایران دارد در سال‌های روابط تجاری موفقی با ما داشته است. تاجیکستان محصولات خود از جمله پنبه، انرژی برق، آلومینیوم و انواع مرکبات را به کشورهای مختلفی در دنیا صادر می‌کند.
تاجیکستان به‌خاطر دلایلی همچون عضویت در WTO، صندوق بین المللی پول، سازمان ملل متحد، یونسکو جایگاه خود را به‌خوبی در رده‌بندی‌های جهانی ارتقا دهد.
پاکستان
جالب است بدانید کشور پاکستان حدود ۶۰ میلیارد دلار واردات از کشورهای مختلف جهان دارد و متاسفانه سهم بازار ایران کمتر از ۱ درصد است. نفت خام، روغن و مواد معدنی و قیر مهم‌ترین محصولات وارداتی این کشور هستند.
این در حالی است در ایران بسیاری از مایحتاج کشور پاکستان مانند فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی، لبنیات، خشکبار، لوازم خانگی، لوازم بهداشتی و غیره به‌وفور تولید می‌شود و می‌تواند به‌راحتی سهم صادرات خود را به این کشور افزایش دهد.
آمارها نشان می‌دهند در سال ۱۳۹۹ حجم مبادلات تجاری بین ایران و پاکستان بیش از ۷۰۰ میلیون دلار و بیشتر این مبادلات در حوزه‌های سوخت، انرژی و کشاورزی بوده است.
هند
این کشور پس از چین یکی از مهم‌ترین کشورهایی است که نقش بسزایی در تجارت بین الملل دارد. تسهیل سازی در فرآیند صادرات، کاهش محسوس هزینه معامله‌های تجاری، عوارض و حقوق گمرکی از جمله دلایلی است که این کشور توانسته است در زمینه تجارت بین الملل رشد قابل قبولی داشته باشد.
بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که قابلیت افزایش صادرات به هند را دارد و با توجه به سرمایه‌گذاری‌هایی که هند در چابهار انجام داده است می‌تواند در ترانزیت کالاهای ایران اثرگذار باشد.
چین
گزارش‌ها حاکی از آن هستند که مجموع تجارت ایران و چین یعنی واردات و صادرات آن‌ها در سال ۱۳۹۹ رقمی حدود ۱۴۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تن به ارزش ۷۳ میلیارد بوده است که سهم صادرات ایران ۱۱۲ میلیون و ۲۹۳ هزار تن و سهم واردات به کشور ۳۴ میلیارد و ۵۲۶ میلیون دلار بوده است.
در مجموع تبادلات تجاری این دو کشور حدود ۱۹ میلیارد دلار است که ۱۳درصد تجارت خارجی ایران را دربرمی‌گیرد.
چرا پیمان شانگهای برای ایران مهم است ؟
کارشناسان معتقدند که حضور چین و روسیه در در این پیمان که از حق وتو برخوردار هستند و بودن در کنار کشورهایی که ۴۲ درصد از جمعیت جهان و ۲۸ درصد از تولید ناخالصی آن را بر عهده دارند، موجب آشکار شدن اهمیت این پیمان برای جهانیان شده است.
عده‌ای نیز ساز مخالفت می‌زنند و می‌گویند که اعضای این سازمان مانند اعضای اتحادیه اروپا از واحد پولی و نهادهای اداره‌کننده اشتراکی برخوردار نیستند و به خاطر حفظ امنیت یکدیگر مانند اعضای ناتو اقدامی نخواهند کرد.
به‌هر حال اتفاقاتی از این دست برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است و نمی‌توان به‌آسانی از کنار آن گذشت. برای آن که در تجارت بین الملل به موفقیت دست پیدا کنیم، باید روابط دیپلماسی دوستانه با این کشورها پیدا کنیم، اولویت اول کشور ما رشد و شکوفایی اقتصادی کشور باشد و روی تجارت آزاد و مزایای آن بیشتر تمرکز کنیم
سخن آخر
در پایان این گونه می‌توان برآورد کرد که تجارت ایران با اعضای شانگهای در سطحی کاملا متوسط قرار دارد و باید برای بهبود و تقویت روابط خود برنامه‌ریزی‌هایی جدی داشته باشد تا علاوه‌بر تامین نیازهای سیاسی، بتواند به بهبود ساز و کارهای صادرات و واردات کمک کند.
عضویت در این پیمان نامه به تنهایی کفایت نمی‌کند و باید با هر کدام از کشورهای عضو توافقنامه‌هایی قدرتمند منعقد شود. امیدواریم این اقدامات بتواند راه را برای فعالان حوزه مصالح دکوراتیو ساختمانی نیز هموار کند تا آن‌ها بتوانند با این کشورها مبادلات خود را انجام دهند.
نظرات ۲