شاید شما هم نام کاشی معرق را شنیده باشید و برای شما هم سوال به‌وجود آمده باشد که کاشی شکسته یا کاشی معرق چیست؟ هنر استفاده از کاشی برای تزئین فضا در ایران سابقه طولانی دارد که هنرمندان با استفاده از سرامیک و کاشی‌های شکسته راه دیگری برای استاده از کاشی و سرامیک که در نوع خود بی نظیر است را خلق کرده‌اند.
در این روش قطعه‌های تراشیده شده کاشی که به رنگ‌های متفاوتی نیز وجود دارند به صورت هدفمند کنارهم قرار میگیرند و پس از تبدیل شدن به قطعه‌های بزرگ‌تر، برای زیبایی بنا روی سطح بنا نصب می‌شوند. در نظر داشته باشید معرق با هنر کاشی شکسته یا هنر موزائیک متفاوت است.
هنر کاشی شکسته و معرق کاشی شکسته چیست؟
وقت آن رسیده که اصولی تر به این سوال پاسخ دهیم. در فرهنگ معین معنی معرق این‌گونه بیان می‌شود: قسمی کاشی مرکب از قطعات مختلف ریز ریز که آنها را بر حسب نقش مورد نظر بریده و کنار هم قرار دهند.
به زبان ساده تر هنر کاشی شکسته یا کاشی معرق هنری است که با استفاده از قطعات کوچک و بزرگ سرامیک و کاشی با استفاده از طرح و نقشه قبلی درکنارهم قرار میگیرند. معرق کاشی، موزاییک شکسته، سرامیک شکسته و کاشی شکسته نام های دیگر این هنر است.
طرح کاشی شکسته
جالب است بدانید طرح کاشی شکسته نه تنها در ایران بلکه در تمدن کشور‌های دیگر و بین اقوام مختلف نیز وجود داشته و اکنون نیز وجود دارد و با سبک‌های مختلفی اجرا می‌شود که در ادامه به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم. طرح‌های کاشی شکسته شامل:
طرح آمریکایی
این هنر نشان دهنده اعتقادات مقدس آنها و شیوه‌ای برای عبادت خدایان است. طراحی‌های آنان الهام گرفته از طبیعت است و خلاقیت بالای آنها را به نمایش می‌گذارد.
طرح مایا
در این تمدن که درآن آثار هنری جایگاه خاصی دارند نیز، می‌توان نمونه‌هایی از طراح‌ها که در قالب موزائیک درآمده اند را مشاهده کرد.
طرح مکزیکی
این هنر در مکزیک به شیوه‌ی دیگری نمایان می‌شود. این طرح ها الهام گرفته از هندسه، طبیعت و الگو‌های عالم روحانی و معنویت است.
طرح فرانسوی
یکی از زیبا ترین و جذاب ترین طرح‌های کاشی شکسته در فرانسه انجام می‌شود و مردم فرانسه را به ظرافت هنری در معماری معروف کرده است.
طرح مراکشی
همانطور که می‌دانید کاشی‌ها طرح‌های مختلفی دارند ولی اغلب کاشی‌های استفاده شده در کاشی‌کاری مراکش، کاشی‌هایی باطرح گلدار و هندسی و خوشنویسی شده است و زیبایی منحصر به‌فردی نیز خواهد داشت. دو هنر رایج در مراکش تولید فرش و کاشی‌کاری است.
طرح ایتالیایی
مردم هنرمند ایتالیا با ترکیب تکنیک‌های مدرن و سنتی کاشی‌کاری، آثار زیبایی را خلق کرده‌اند.
کاشی شکسته
هنر کاشی شکسته باعث درگیر شدن خلاقیت شده و آن را تقویت می‌کند علاوه برآن این هنر به عنوان عاملی زیبایی بخش به دکوراسیون دیوار‌ها و مکان‌های مختلف جذابیت بصری می‌بخشد.
معرق کاشی که برای همه افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد، سرگرم کننده و موجب نشاط است. اما در نظر داشته باشید که تنها با جمع آوری و کنار هم قرار دادن کاشی‌های قدیمی، شکسته و کاشی‌هایی که دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند می‌توان به خلق آثار هنری پرداخت.
تفاوت معرق کاشی با هنر موزاییک یا موزاییک شکسته
هنر موزائیک یا موزائیک شکسته هنری است که هنرمند در آن با چیدن کاشی، سنگ، موزائیک یا شیشه‌های رنگی به خلق اثری یکپارچه می‌پردازد، و به صورت یونیک اجرا می‌شود. اما کاشی معرق که در طرح‌های سنتی ایرانی بیشتر دیده می‌شود به صورت قرینه و الگو‌های تکرار شونده اجرا می‌شوند. دیگر تفاوت موزائیک آرت با کاشی معرق به شرح زیر می باشد:
• استفاده از مواد با ابعاد و ضخامت های متفاوت
• استفاده از مواد با جنس‌های متفاوت
• اجرا بر روی سطوح مختلف ( درمعرق اجرا روی قالب مخصوص صورت می‌گیرد )
• از طرح های انتزاعی غیر قرینه در هنر کاشی شکسته استفاده می‌شود.
• برش بر اساس بی نظمی ناشی از سبک کار انجام می‌شود و برش بر اساس طرح نیست.
معرق کاشی و سرامیک در چه جاهایی استفاده می‌شوند؟
• فضاهای شهری
• لوازم تزئینی
• تابلو‌ها
• دکوراسیون داخلی
• نمای ساختمان‌ها
ابزار‌های مورد استفاده برای ساخت کاشی معرق چیست؟
مواد اصلی برای ساخت کاشی معرق می‌تواند متفاوت باشد، برای مثال مواد مورد استفاده در یک قطعه معرق کاشی و سرامیک شامل:
• سنگ‌ریزه
• انواع صدف‌ها
• تکه شیشه یا خرده‌های آن
• کاشی لعاب دار
• سرامیک لعاب‌دار
• کاشی شیشه ای
• انواع چینی
مواد و ابزار معرق کاشی
- کاشی شکسته
- انبر کاشی (از انبر که دارای انواع مختلفی می باشد برای شکستن کاشی با اشکال مختلف هندسی و غیر هندسی استفاده می شود)
- چسب کاشی ( از چسب کاشی برای چسباندن کاشی به سطح مورد نظر استفاده می شود که براساس سطح انتخاب شده می تواند نوع چسب متفاوت باشد مانند چسب چوب و یا چسب کاشی)
- سطح مورد نظر ( مانند سطح چوبی، فلزی، سفالی، سرامیکی و … )
- ملات کاشی ( ملات کاشی یا خمیر بندکشی برای پر کردن فاصله بین کاشی ها کاربرد دارد)
- ابر پتینه ( برای تمیز و پاک کردن ملات های اضافی روی کاشی ها به کار برده می شود)
- طرح یا الگو ( طرح یا الگوی معرق روی سطح مشخص شده که می تواند طرح ساده با طیف رنگی کمتر یا طرح پیچیده و شلوغ با طیف رنگی بیشتر باشد)
طرح های کاشی شکسته
همانطور که گفته شد با کنارهم چسباندن تکه کاشی‌های رنگی می‌توان طرحی زیبا به نام کاشی شکسته ایجاد کرد. برای پیاده سازی این هنر به ابزار انجام این کار که همان کاشی، پودر بندکشی، ابر پتینه و چسب است نیاز داریم. الگو و طرح مناسب از دیگر نیاز‌های هنرمند در هنر کاشی شکسته است.
پیدا کردن طرح برای کاشی شکسته کارآسانی است و نمونه‌های زیادی دارد که می‌توان باگشتن در اینترنت یا با الگو‌های دلخواه آن را پیاده کرد.
طرح برای کار با کاشی شکسته
• مدل معرق کاشی فانوس دریایی
• مدل معرق کاشی قاب
• مدل معرق کاشی گربه
• مدل معرق کاشی ماهی
• مدل معرق کاشی دلفین و صدف
• مدل معرق کاشی گربه
• مدل معرق کاشی لاک پشت
• مدل معرق کاشی ظرف میوه
• مدل معرق کاشی آبشار
نتیجه گیری
همانطور که گفته شد هنر کاشی شکسته یا معرق کاشی هنری است که با در کنارهم قرار گرفتن تکه‌های کاشی در ابعاد مختف و باهدف خاص به بوجود آمدن یک طرح هنری جذاب می‌انجامد و کاربرد متفاوتی مثل زینت بخشیدن به دیوار، طراحی داخلی، نمای بیرونی ساختمان،و… دارد.
نظرات ۰