در بخش اول درمورد چگونگی پیدایش این ویروس . نحوه انتقال آن صحبت کردیم
روند بیماری زایی ویروس کرونا
روند بیماری زایی ویروس سارس-کرونا-٢ چیست و اشکال شدید بیماری چگونه پیشرفت میکنند و وخیم میشوند؟
ویروسها از یک سری پروتئینهای شاخکی در جدار (کپسول) یا غشای خود برای چسبیدن و ورود به سلولهای بدن انسان استفاده میکنند. ویروس کرونای جدید با شاخک S خود به گیرندهای (گیرنده آنزیم مبدل آنژیوتانسین ٢) در سلولهای ریه انسان چسبیده، به داخل سلول راه یافته و بعد از استفاده از مواد سلولی، با تکثیر خود، سبب واکنش ایمنی و مرگ سلولی میشود. در افراد جوانتر و با ایمنی بهتر، سیستم ایمنی تکثیر ویروس را محدود و از آسیب و التهاب بیش از حد به ریه که محل حیاتی جذب اکسیژن است جلوگیری میکند و بیمار بدون هیچ عارضهای بهبود مییابد.
در افراد سالخورده و با ایمنی ناکارآمد یا تضعیف شده یا تحت درمان مهار ایمنی یا شیمیدرمانی (مانند بیماران رماتیسمی یا سرطانی یا ایدز)، افرادی با مشکلات قلبی و ریوی، فشار خون یا دیابت یا چاقی مفرط (بیامآی بیش از ۴٠)، ویروس جدید کرونا باعث ایجاد التهاب بیش از حد شده، مقدار زیادی مایع و سلولهای التهابی وارد فضای داخلی ریه میشود و با افزایش مرگ سلولی و اشکال در اکسیژنرسانی، به نارسایی حاد تنفسی میانجامد.
مطالعه اخیر در استان ووهان چین نشان داده که متوسط سن افرادی که بدلیل نارسایی تنفسی در بخش مراقبتهای ویژه بستری شدند حدود ۶۰ سال بوده است. از این رو اگرچه متوسط مرگومیر کلی کروناویروس ٢٠١٩ در دنیا حدود دو تا سه درصد است اما این رقم برای گروههای آسیبپذیر ذکر شده بمراتب بیشتر است.
از لحاظ بالینی درگیری ریه ممکن است ابتدا با سرفه خشک و تب محدود شروع شده و در صورت عدم بهبودی ظرف یک تا دو هفته به فرمهای شدیدتری با تنگی نفس و تب بالا منجر شود و در ادامه و در صورت عدم درمانهای لازم به نارسایی شدید تنفسی، کاهش هشیاری و ایست قلبی بینجامد.
پیشگیری و درمان کروناویروس ٢٠١٩
در نبود واکسن، پیشگیری از ابتلا و گسترش کروناویروس ٢٠١٩ منحصر میشود به آمادگی، اقدامات بهداشتی، آموزش و راهنمایی افراد سالم و مشکوک به ابتلا و شناسایی، جداسازی و درمان مناسب مبتلایان. چون این ویروس با قطرکهای تنفسی از فرد به فرد منتقل میشود رعایت دقیق نکات بهداشتی (مثل پوشاندن دهان هنگام عطسه و سرفه، شستن مرتب دست و پرهیز از جاهای شلوغ و پرجمعیت) بسیار مهم و اساس مهار شیوع بیماری است. نظامهای بهداشت و درمان کشورها هم باید تریاژ (رده بندی بیماران از نظر شدت بیماری) مشخصی را برای مدیریت، تشخیص و درمان افراد مشکوک به ابتلا به بیماری آماده و اجرا کنند.
علائم موارد خفیف مشکوک به کروناویروس ٢٠١٩، تب پایین، سرفه خشک بدون تنگی نفس، بدن درد، خستگی و بدحالی است. موارد خفیف با نظر پزشک و یا کارشناسان بهداشتی، با جداسازی (ایزوله کردن) فرد مبتلا در منزل، استفاده از تببر و در شرایط خاص با آنتیبیوتیک خوراکی انجام میشود. باید در نظر داشت که آنتیبیوتیک روی ویروس اثری نداشته و برای درمان یا پیشگیری از عفونتهای باکتریایی تنها با در نظر گرفتن شرایط بیمار و تشخیص پزشک تجویز میشوند.
تست RT-PCR تشخیصی کروناویروس ٢٠١٩ باید برای کلیه افراد مشکوک انجام شود اما در صورت محدودیت به افرادی تخصیص داده میشود که علائم بالینی، آزمایشگاهی (کم شدن لنفوسیتهای خون) و رادیولوژی (علائم عفونت و سفید شدن ریه) بارزتری دارند.
در صورت علائم شدیدتر، بخصوص تنگی نفس و کاهش اکسیژن خون و درگیری پیشروندهٔ ریه، بیماران بستری و تحت درمانهای حمایتی و آزمایشی ضدویروس و گاهی ضد التهاب قرار میگیرند. این درمانها در صورت وخیم شدن وضع بیماران در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) انجام میشوند تا پشتیبانی قلبی تنفسی (برای مثال استفاده از رسپیراتور) برای بیماران ممکن باشد.
با اینکه در حال حاضر داروی ضدویروس اختصاصی برای کروناویروس ٢٠١٩ در دسترس نیست اما پزشکان و پژوهشگران چینی، ژاپنی، کرهای و آمریکایی در حال استفادهٔ آزمایشی از ضد ویروسهای اچآیوی، ابولا، آنفلوآنزا، هپاتیت سی و حتی ضدانگل مالاریا برای درمان این بیماری هستند. استفاده از اینترفرون هم که جزء دفاع ضدویروسی طبیعی بدن است مد نظر قرار گرفته است.
این داروهای ضد ویروس ممکن است از راههای گوناگون مثل جلوگیری از ورود ویروس به سلول یا جلوگیری از تکثیر ویروس در داخل سلول جلوی پیشرفت عفونت را بگیرند. برای مثال داروی remdisivir که برای درمان ابولا استفاده شده و هماکنون در آمریکا بصورت آزمایشی برای درمان ویروس کرونای جدید تجویز میشود در ساخت مادهٔ ژنتیکی ویروس تداخل ایجاد میکند.
دو داروی ترکیبی دیگر که آزمایشی تجویز میشوند داروهای ضد آچآیوی/ایدز هستند بنام lopinavir و ritonavir. این داروها ساخت پروتئینهای ویروس را متوقف میکنند. از داروهای دیگری که در چین آزمایش شده میتوان از کلروکین نام برد که علاوه بر اثرات ضدمیکربی تا حدی ضدالتهاب هم هست و ممکن است در درمان و پیشگیری از وخامت درگیری ریهها موثر باشد. داروی دیگری که در دست آزمایش است داروی ضد آنفلوآنزای تامیفلو است.
اغلب این داروها ترکیبی استفاده میشوند و تمام درمانهای فعلی در مراحل ابتدایی آزمایش بوده و قضاوت درباره اثربخشی و تناسب درمان در افراد و در مراحل مختلف بیماری نیاز به پژوهشهای وسیعتر و دقیقتر دارد.
در حال حاضر واکسنی برای بیماری کروناویروس ٢٠١٩ وجود ندارد، اما چندین واکسن گوناگون بسرعت فرمولبندی شده و در حال گذراندن آزمایشهای مقدماتی اثربخشی و بیخطری هستند. اگرچه قصد دولتها تسریع مراحل تست این واکسنهاست -که اغلب چند سال طول میکشند-اما بعید بنظرمیرسد که واکسنی با تولید وسیع تا قبل ازسال آینده دردسترس باشد.
[flm_button link_address=”https://instagram.com/cerampakhsh” link_target=”_blank” icon_placement=”Left” button_text=”اینستاگرام ما را دنبال کنید” font_family=”Shabnam” font_size=”15px” button_size=”XS” button_color=”White” text_color=”Purple” button_hover=”HoverF-Purple” rounded_corners=”3″ custom_border_color=”9f5de2″ animate_icon=”Grow” icon=”fa-instagram”]
نظرات ۰